Bai, oso ondo gogoratzen dut. Nire lehenengo lurrina sei urte nituenean erosi zidan aitak: Myrurgiaren Maga izeneko fraskotxo bat. Bilboko arrastoan aurkitu genuen, garai hartan itsasadarraren gainean jartzen zena. Kosmetikoekin, berriz, oso txikitatik jolasten nuen -bi urte nituela jada-. Margaret Astor-en kolore marroiko barra laukia bereziki gustatzen zitzaidan; magikoa iruditzen zitzaidan.

Ez zen aurreikusitako zerbait izan. Sei urte nituela, aitarekin batera arrastora joan nintzen. Bertan, trapu batean hainbat objektu zeuden, eta haien artean ikusi nuen fraskotxo hura. Berehala erakarri ninduen: forma delikatua zuen, eta tapoiak diamante baten antza zuen. Une hartatik aurrera, antzeko piezak bilatzen hasi nintzen.

Nire aita funtsezkoa izan zen. Bera ere bildumagilea da: irrati zaharren bilduma handi bat du, baita txanponak, erlojuak eta beste hainbat objektu ere. Gure etxea beti izan da museo txiki bat bezalakoa. Igandero arrastrora eta antigoaleko azoketara joaten ginen elkarrekin, Bilbon eta Galizian. Berak transmititu zidan objektu zaharrekiko eta haien historiarako maitasuna. Lehenengo fraskoa berari esker lortu nuen, eta horrela hasi zen nire bilduma.

Ez dut zenbaki zehatzik, baina uste dut 500 lurrin baino gehiago eta 200 kosmetiko pieza baino gehiago ditudala.

Intuizioari jarraitzen diot batez ere. Lurrin eta kosmetikoen historiari buruz asko irakurri eta ikasi dut, eta ezagutza hori da nire gidaria. Ez dut logika zorrotzik jarraitzen; bihotzari eta esperientziari jarraitzen diet.

Bai, aspalditik bilatzen ari naizen bat: 1919ko Barón Dandy. Fraskoa gizon baten formakoa da, eta tapoia bere burua da. Beti liluratu nau, baina inoiz ez dut aurkitu.

XIX. mendetik 1950era bitarteko fraskoak liluratzen naute, bereziki Lalique maisuarenak —delikatuak, femeninoak— eta Baccarat-en diseinuak, indartsuagoak eta sendoagoak. Halaber, Schiaparelli, Lanvin, Lucien Lelong, Guerlain, Nina Ricci, Jean Patou, Jacques Fath eta, noski, Myrna Pons bezalako etxeen lurrinak interesatzen zaizkit.

Nire bilduma osorik pertsonalki eskuratu dut. Inoiz ez dut internet bidez erosi. Urteetan zehar, aitarekin batera arrastoak, drogeria zaharrak, antigoaleko azokak eta abar bisitatzen genituen. Piezen bila ibiltzea, haiek ezagutzea eta aurkitzean emozionatzea oso garrantzitsua izan da nire bizitzan.

Piezak bitrina handi batean ordenatuta eta argitik babestuta daude, haien egoera ona bermatzeko. Haien kontserbazioaz asko arduratzen naiz.

Dudarik gabe. Adibidez, 80ko hamarkadan, nire aitak Andros lurrina erabiltzen zuen, eta haren iragarkia italiarra zen. Usainak berehala eramaten nau harengana; usaimena nire oroimenean grabatuta daukat. Margaret Astor-en ezpainetakoak ere nire amona gogorarazten didate; ezpainak eta masailak margotzeko erabiltzen zituen. Esentzia horiek hunkitu egiten naute.

Asko ematen dit. Lurrin eta kosmetikoen bidez historia eta moda esku artean izatea zoragarria da. Bilduma honek arduratsu eta harro sentiarazten nau, denboraren eta edertasunaren zatiak bildu ditudala sentitzen dut. Haien kontserbazioaz asko arduratzen naiz, piezek duten balioaz oso kontziente naizelako.

Dena erakusten dute: artea, irudimena, asmamena, pasioa, gustu ona, sofistikazioa. Lurrin eta kosmetikoek gizartearekin batera eboluzionatu dute, haien desioak, beharrak eta balioak islatuz. Hasieran luxuzko artikuluak ziren, gutxi batzuen eskura; denborarekin demokratizatu egin ziren. Haien bidez, historia beste ikuspegi batetik irakur dezakegu.

Amets bat egia bihurtu da. Sei urteko neskatila hura bezala sentitzen naiz, bere lehenengo fraskotxoa eskuetan zuena. Inoiz ez nuen pentsatu bildumak bere espazio propioa izango zuenik besteekin partekatzeko.